Otępienie (ang. dementia) nie jest chorobą, ale zespołem objawów, który obejmuje zaburzenia funkcji poznawczych i objawy pozapoznawcze, czyli zaburzenia zachowania, zaburzenia psychotyczne i zaburzenia nastroju. Do funkcji poznawczych zalicza się: pamięć, myślenie, spostrzeganie, funkcje językowe, funkcje wzrokowo-przestrzenne oraz funkcje wykonawcze. Najkrócej otępienie można zdefiniować jako obniżenie sprawności intelektualnej wywołane organiczną chorobą mózgu. Przyczyn otępienia może być bardzo wiele. Mogą to być choroby organiczne lub inne patologiczne stany ośrodkowego układu nerwowego. W podeszłym wieku najczęstszą przyczyną otępienia jest choroba Alzheimera (ang. Alzheimer’s disease – AD). Inne, najczęściej występujące typy otępień to: otępienie naczyniopochodne i mieszane (naczyniopochodne zmiany patologiczne współwystępujące ze zwyrodnieniem alzheimerowskim), otępienie czołowo-skroniowe, otępienie z ciałami Lewy’ego i w chorobie Parkinsona. Otępienie jest jednym z głównych powodów niepełnosprawności i śmiertelności u osób w podeszłym wieku. Wzrost liczby osób w podeszłym wieku wiąże się z postępującym rozpowszechnieniem chorób, których skutkiem jest otępienie. Światowa populacja osób 65+ przekroczyła 600 mln, a w roku 2040 liczba chorych z otępieniem może sięgnąć 80 mln. AD występuje u 5–7% osób po 65. r.ż, a jej rozpowszechnienie podwaja się od 65. r.ż. co 5 lat. Starzenie społeczeństwa dotyczy również Polski, a liczbę chorych z AD można oszacować na ok. 0,4 mln.
Otępienie dotyka nie tylko pacjenta, ale całą jego rodzinę. Chory wymaga opieki często przez całą dobę, czemu towarzyszy przewlekły stres i wyczerpanie opiekuna. Od momentu rozpoznania lekarskiego, tryb życia opiekuna ulega zwykle diametralnej zmianie. W miarę postępu choroby pacjent jest coraz mniej samodzielny w zakresie samoobsługi i coraz bardziej bezkrytyczny do swoich zaburzonych zachowań. Staje się coraz silniej zależny od opiekuna. Bez czynnego udziału opiekuna nie można skutecznie prowadzić długoterminowej terapii.